Stand van zaken en vooruitblik

Samenkracht en burgerparticipatie

Subsidieregeling voor activiteiten en evenementen van vrijwilligersorganisaties

Elk jaar is € 100.000 beschikbaar voor activiteiten voor de jeugd tot en met 23 jaar, mensen met een beperking en kwetsbare inwoners. Medio 2020 is aan zeven organisaties subsidie verleend voor structurele activiteiten die in 2021 worden uitgevoerd. De regeling is er ook om culturele en sportieve evenementen die openbaar toegankelijk zijn te stimuleren en te faciliteren. Halverwege 2020 is voor vier evenementen subsidie verstrekt.

Beleidskader wijken die werken

Met de wijkgerichte aanpak richten we ons op het sociaal functioneren van de wijk en stimuleren we de samenwerking tussen maatschappelijke organisaties. Met de Buurtknip prikkelen en nodigen we inwoners en inwonersorganisaties uit om met initiatieven en ideeën te komen die bijdra­gen aan een sociale en leefbare samenleving. In de eerste helft van 2020 zijn zeven aanvragen binnengekomen en toegekend, waarvan er één wegens corona niet door kon gaan.

Met onze partners pakken we sociale vraagstukken aan die meer dan gemiddeld voorkomen in een bepaalde kern of wijk. Het gaat bijvoorbeeld om schulden, eenzaamheid of gezondheidsproblemen. Onze partners zijn Bibliotheek Oostland, Jeugd- en Jongerenwerk Midden Holland, Stichting Welzijn & Ondersteuning Pijnacker-Nootdorp (SWOP), de woningcorporaties en de politie.

Volksgezondheid

Onze gemeente is in het algemeen een ‘gezonde’ gemeente. Er is wel een aantal kwetsbare doelgroepen, dat aandacht vraagt. In 2019 zijn we gestart met het actualiseren van het lokaal gezondheidsbeleid. De nieuwe nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020-2024 is in de tweede helft van 2020 door de gemeenteraad vastgesteld.

Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

In het convenant 2018-2021 hebben gemeenten en JGZ gezamenlijke doelen en uitgangspunten benoemd. Vervolgens is begin 2019 de strategische koers 2019-2022 vastgesteld. De ambities in de Strategische Koers 2019-2022 betreffen:

  • Een sterke collectieve preventie binnen alle acht gemeenten;
  • Van curatie naar preventie;
  • Vooruitstrevend in de digitale revolutie;
  • Vooruitstrevend in beleidsadvies en datamining.
Gemeenschappelijke regeling GGD en Veilig Thuis Haaglanden

De aanscherping van de wettelijke meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling heeft tot extra werkdruk bij Veilig Thuis (VT) geleid. De stijging van het aantal wachtenden buiten de wettelijke termijn is in mei 2019 tot staan gebracht door een gezamenlijke inspanning van VT en de gemeenten, maar blijft aandacht vragen. Vanaf 1 mei 2019 is wekelijks een medewerker van VT gedetacheerd bij onze kernteams. Dit verbetert de samenwerking in lopende en nieuwe onderzoeken.

Tijdens de coronacrisis in het voorjaar 2020 was een stabilisatie van het aantal meldingen bij Veilig Thuis Haaglanden te zien. Veilig Thuis Haaglanden monitort de situatie zodat we kunnen bijsturen als het aantal melding weer gaat stijgen. De komende jaren staan in het teken van “het in control komen” van VT.

In 2020 zijn door het Rijk meer middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit zal naar verwachting ook deels ten gunste komen van de Veilig Thuis organisatie in Haaglanden.

Wijkteams (kernteams)

De doorontwikkeling van de toegang sociaal domein is volop aan de gang, hierin spelen kostenbeheersing, preventie, samenwerking met aanbieders en doorontwikkeling van vakmanschap binnen de teams een rol. In het kader van de kostenbeheersing wordt de rol die door medewerkers uitgevoerd wordt verder uitgebreid, het taakveld waarin zij actief zijn wordt verbreed, medewerkers doen meer en meer zelf. De samenwerking met eventuele aanbieders en het komen tot een passend, integraal, gezinsplan is hierin de basis. We vragen ook in grote mate kostenbewustzijn van onze medewerkers. Vanuit de regierol van medewerkers wordt het hulpverleningsproces meer en meer geëvalueerd op basis van het behaalde resultaat, zowel individueel als maatschappelijk.

Er is toenemende aandacht voor preventie, hetgeen ook vruchten afwerpt. Hiertoe wordt samengewerkt met verschillende partners in het sociaal domein. Drie belangrijke ontwikkelingen zijn de verdere doorontwikkeling van (preventieve) schuldhulpverlening, de praktijkondersteuning jeugd bij de huisartsen en de voorschools-maatschappelijk werkers die actief zijn binnen de voorschoolse voorzieningen (kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, gastouders, etc.). Allemaal ontwikkelingen die aantoonbaar intensievere vervolgtrajecten en daarmee aantoonbaar duurdere kosten achteraf voorkomen.

Er komen ook nieuwe wettelijke taken naar de gemeente. Zo is vanaf 2021 de gemeente opnieuw verantwoordelijk voor de inburgering van nieuwkomers en worden er vier wetswijzigingen in het gemeentelijke schuldendomein ingevoerd. Dit is van invloed op onze toegang sociaal domein. Voor implementatie van deze wet treffen wij de nodige voorbereidingen.

Naast bovenstaande ontwikkelingen neemt in de dagelijkse praktijk de complexiteit van en de hoeveelheid vraagstukken toe. Schuldenproblematiek en complexe scheidingen zijn meermaals oorzaak van deze vraagstukken. In combinatie met de opdracht van kostenbesparing is het een uitdaging te bepalen welke verantwoordelijkheid de gemeente heeft, inzet en kosten te kaderen en te bepalen welke wet verantwoordelijk is voor bekostiging. Ook in 2021 blijven we er aan werken om onze klanten zo goed mogelijk te helpen, binnen de kaders van eigen kracht, normaliseren en de financiële ruimte die er is.

Sportbeleid en activering

We werken aan de activiteiten uit het uitvoeringsprogramma van de Nota sport en bewegen 2017-2020. In 2019 hebben we een tussentijdse evaluatie uitgevoerd van de Nota sport en bewegen. Deze hebben wij, conform de ambities uit het Nationaal Sportakkoord, vertaald naar een Lokaal Sportakkoord 2020-2021. In het Lokaal Sportakkoord gaat het om drie aandachtspunten:

  1. Een nog beter sluitend aanbod (met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen).
  2. Meer bewustwording over het belang van een gezonde leefstijl.
  3. Betere samenwerking tussen sectoren (sport, onderwijs en kinderopvang).

Sinds 2013 doen we mee aan de Brede Regeling Com­binatiefuncties. Hierdoor beschikken we over 6,0 fte aan combinatiefunctionarissen sport (naast 1,8 fte cul­tuur) die samen Team4Talent (T4T) vormen. Negentien scholen, drie kinderopvangorganisaties, vier sport­organisaties en één andere organisatie betalen mee aan de uitvoering. T4T richt zich vooral op de doelgroep jeugd. In 2019 liepen bestaande afspraken rondom T4T af. Na evaluatie is besloten de inzet van T4T voor twee jaar te continueren: 2020 en 2021.

Naast T4T zijn er sinds 2017 ook 1,5 fte beweegcoaches voor de doelgroepen senioren en aangepast sporten. De beweegcoach heeft een belangrijke rol om initiatieven te nemen, te verbinden en uit te voeren. Hij stimuleert ook de samenwerking tussen sport-, zorg- en welzijnsprofessio­nals. De beweegcoaches werken samen met bestaande (lokale) sport- en beweegaanbieders. MEE/VTV, Ipse de Brug­gen, Pieter van Foreest en SWOP betalen mee aan de beweegcoaches. Ook de inzet van de beweegcoaches is eind vorig jaar geëvalueerd, omdat de projectperiode afliep. Gemeente en partners zijn een nieuwe projectperiode overeengekomen voor drie jaar: 2020-2022.

Sportaccommodaties

Er wordt uitvoering gegeven aan de investeringsplannen voor zowel de buitensport, als de binnensport.

Buitensport

Op sportcomplex De Groene Wijdte is een nieuw grasvoetbalveld gereed gekomen en is voetbalveld 1 een kwartslag gedraaid en in kunstgras uitgevoerd. Hiermee is het mogelijk geworden om een vierde hockeyveld op het complex aan te leggen. Ook realiseren wij daar extra parkeerruimte.

Het Beheerplan buitensport 2020-2024 is vastgesteld. Hierdoor kan (onder meer) de renovatie van kunstgrasvelden op de sportparken Centrum, 's Gravenhout en de Groene Wijdte versneld worden uitgevoerd. Het college heeft aan de raad voorgesteld om bij het vaststellen van de meerjarenbegroting in 2021 bij SV Nootdorp een kunstgrasveld aan te leggen in plaats van het derde WeTraveld.

Binnensport

De komende jaren investeren we in de realisatie van verschillende binnensprtaccommodaties: een nieuwe Jan Janssenhal op de huidige locatie, een sportcarré als onderdeel van IKC Ackerswoude en een voorziening voor de sport en het bewegingsonderwijs als onderdeel van de onderwijsontwikkelingen op de locatie aan de Groen van Prinstererlaan (IKC Schatkaart en IKC Casaschool).

Cultuurvoorzieningen

De in september 2019 vastgestelde Cultuurnota met de bijbehorende uitvoeringsagenda 2019-2023 wordt uitgevoerd. Van de acht hoofdlijnen zoals opgenomen in de Cultuurnota worden er zes reeds uitgevoerd namelijk de Uit-agenda, meer aanbod voor jeugd, het cultuurhuis, kunst in de openbare ruimte, city marketing en promotie, de cultuurcoach en de cultuurknip.

In februari is de Uit-agenda gelanceerd, Cultuureducatie met Kwaliteit is verlengd tot 2024 en het onderzoek naar een cultuurhuis is in volle gang. Hiernaast is er in het Natuurlijk Pijnacker-Nootdorp magazine voor de tweede keer een artikel over cultuur geplaatst en hebben onze inwoners gestemd op een kunstwerk dat na de zomer in het Emmapark geplaatst wordt.

Per 1 maart 2020 is de cultuurcoördinator gestart. De cultuurcoördinator kon een belangrijke rol spelen richting het culturele veld in de coronacrisis. Ook is de Cultuurknip vastgesteld waardoor inwoners vanaf 15 juli 2020 op een laagdrempelige manier gebruik kunnen maken van een subisidie voor culturele initiatieven.

Theater CulturA & Zo heeft een vliegende start gemaakt met meer dan 37.000 bezoekers in een half jaar tijd, een diverse sociale- en culturele programmering en meer dan 100 bewonersinitiatieven. Het jaar 2020 heeft voor een uitdaging gezorgd, omdat het theater gesloten werd vanwege de coronamaatregelen. De huur van de structurele huurders zonder gemeentelijke subsidierelatie is kwijtgescholden voor de duur van de maatregelen waardoor CulturA & Zo gesloten is. De sociale- en culturele programmering is voor zover mogelijk doorgezet naar het najaar. CulturA & Zo heeft vanuit de samenwerking van de proeftuin 'Cultuuranker methodiek, Cultuurparticipatie in de regio' een drietal projecten opgezet die deels in 2020 en in 2021 uitgevoerd zullen worden.

Het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit is voortgezet waardoor leerlingen van het basisonderwijs en het middelbaar onderwijs ook in de periode 2021-2024 in aanraking kunnen komen met kunst en cultuur via school. In 2021 zal voor het eerst Kijk|Kunst plaatsvinden in CulturA & Zo, waardoor de leerlingen een echte theaterervaring op kunnen doen in de eigen gemeente.

Vanwege de coronacrisis zijn verschillende structurele en eenmalige culturele activiteiten verplaatst, die zijn gesubsidieerd via de Subsidieregeling voor activiteiten en evenementen. Ondanks de coronamaatregelen is De Verbeelding wel door gegaan, zij het in aangepaste vorm. In 2019 zijn drie gemeentelijke monumenten gesubsidieerd voor onderhoud of restaturatie en in 2020 zijn meerdere aanvragen binnen gekomen. Er is een comité samengesteld, zodat onze gemeente nu onderdeel uit maakt van de Open Monumentendag. Tevens is de lijst met gemeentelijke monumenten in 2020 (naar verwachting) aangevuld met verschillende monumentwaardige panden.

Preventieve en algemene voorzieningen sociaal domein

Preventief jeugdbeleid

Op basis van het kader preventief jeugdbeleid investeren we in jongeren zodat ze gezond, veilig en kansrijk opgroeien. Concrete acties hebben we vastgelegd in het uitvoerings­plan preventief jeugdbeleid. Specifieke thema’s met het onderwijs worden besproken binnen de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). We blijven investeren in de verbinding tussen zorg, onderwijs en kernteam. We willen hiermee problemen zoveel mogelijk voorkomen of er anders vroeg bij zijn om erger te voorkomen. Eind 2020 evalueren we onze inzet op basis van het kader preventief jeugdbeleid. Het beleid wordt herzien en wordt onderdeel van een bredere gemeentelijke visie op preventie 0 tot 100 jaar.

Doorontwikkeling van de algemene voorzieningen

De algemene voorzieningen in onze gemeente zijn gericht op preventie en het afvangen van maatwerkvraagstukken, door inzet van vrijwilligers en de sociale omgeving van inwoners met een hulpvraag. Daarnaast richt de ontwikkeling van de algemene voorzieningen zich op het verbinden van de algemene (gesubsidieerde) voorzieningen met de maatwerkvoorzieningen. Hiermee vergroten we de doelmatigheid en vormen we een aansluitend pallet van ondersteuningsmogelijkheden voor onze inwoners.

In 2020 staan vier thema's centraal:

  • Financiele zelfredzaamheid waaronder schuldhulpverlening:
  • Gezonde levensstijl;
  • Mantelzorgondersteuning;
  • Wet Verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) .

In de tweede helft van 2020 zijn we gestart met de ontwikkeling van een nieuwe visie op de algemene voorzieningen.

Wvggz

Per 1 januari 2020 is de Wet verplichte Ggz (Wvggz) van kracht. De wet heeft de bedoeling om crises te voorkomen en in te kunnen grijpen wanneer iemand vanwege een ggz aandoening voor gevaar (dreigt) te zorgen. Tussen januari en medio juni 2020 is de wet in Pijnacker-Nootdorp vier maal ingezet om iemand verplichte zorg op te leggen. In alle gevallen ging het om mensen die al in een instelling verbleven. Pijnacker-Nootdorp was voordat de wet van kracht werd al ingericht op het vroegtijdig signaleren van problemen en crises zoveel als mogelijk te helpen voorkomen.

Sluitende aanpak personen met verward gedrag

Naast de uitvoering van de Wet verplichte GGZ, blijft de sluitende aanpak personen met verward gedrag noodzakelijk. Verward gedrag kan namelijk ook voortkomen uit dementie, een verstandelijke beperking, middelengebruik, onjuiste medicatie of ernstige spanning. Het in 2018 geactualiseerde uitvoeringsplan is in uitvoering. Situaties van verward gedrag kunnen gemeld worden bij het ‘meldpunt bezorgd', deze meldingen worden direct doorgegeven aan het kernteam, dat ook direct actie onderneemt.

In 2019 heeft het kernteam 21 meldingen geregistreerd in Pijnacker-Nootdorp, vier meer dan in 2018, nog steeds substantieel lager dan de 36 meldingen in 2017. Uit analyse lijkt de in 2018 ingezette laagdrempelige schuldhulp bij te dragen aan het lagere niveau. In 2017 was bij twintig meldingen financiën de hoofdoorzaak van het verwarde gedrag. In 2018 bij vier meldingen en in 2019 bij drie meldingen.

Ingezette acties lopen uiteen van het inzetten van intensieve zorg tot het in actief in beeld houden van een situatie. Verder kunnen mensen ook direct naar de Opvang Verwarde Personen (OVP) in Delft gebracht worden, bijvoorbeeld wanneer iemand verward wordt aangetroffen door de politie. Bij de OVP zijn in 2019 totaal achttien mensen uit Pijnacker-Nootdorp gezien, tegenover 22 in 2018.

Collectief aanvullend vervoer

Inmiddels maken meer dan 2.000 inwoners maandelijks gebruik van de Regiotaxi. Omdat de meeste reizigers een Wmo indicatie hebben, krijgen zij korting en betaalt de gemeente een deel van de kosten. We verwachten de komende jaren een stijging van de kosten van de regiotaxi. De bestaande begroting van de gemeente houdt rekening met eventuele kostenstijgingen (als gevolg van stijging CAO loon en hogere kosten doordat bedrijven BPM op voertuigen niet meer terug kunnen vragen) en het verlagen van de Brede Doeluitkering-bijdrage door de MRDH. Omdat het contract met de huidige vervoerders en het callcenter afloopt per 1 maart 2021, is gestart met een nieuwe aanbesteding Regiotaxi. Hierbij is rekening gehouden met de impact van de coronacrisis op het aanbod van reizigers.

Ondersteuning vrijwillers en mantelzorgers

In november 2020 vindt de vierde editie van de 'Week van de Mantelzorg' plaats. Gezien de coronacrisis zal dit wellicht op een iets andere manier vormgegeven worden. Met de 'Week van de Mantelzorg' wordt opnieuw een blijk van waardering voor mantelzorgers op collectieve wijze in natura aangeboden.

Mantelzorgondersteuning is dinsdag t/m vrijdag bereikbaar, maar mantelzorgers kunnen iedere werkdag terecht via het centrale nummer van de SWOP. Gezien de coronamaatregelen heeft Mantelzorgondersteuning het aanbod voor mantelzorgers moeten aanpassen. Het contact met mantelzorgers is telefonisch voortgezet. Hiernaast is Mantelzorgondersteuning gestart met wandelgroepen waarmee lotgenotencontact voortgezet kan worden, rekening houdend met de 1,5 meter maatregelen. Tevens is er gestart met onderzoek naar een andere vorm van bezoekdienst respijtzorg. Bij Mantelzorgondersteuning stonden op 29 juni 2020 394 mantelzorgers geregistreerd. In 2019 stonden er 388 mantelzorgers geregistreerd.

Ook het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP) heeft de werkzaamheden anders moeten inrichten door de coronacrisis. De verwachting is dat vrijwilligersorganisaties door de onzekerheid over het al dan niet weer oplaaien van het virus niet weten op welke manier zij hun vrijwilligers kunnen gaan inzetten. Dit heeft een directe link met het aanbod van organisaties in de vacaturebank: er zullen vacatures verdwijnen uit het huidige aanbod en nieuwe corona-gerelateerde vacatures ontstaan. Tevens wordt verwacht dat er meer gaat worden ingezet op online trainingsaanbod, dat mensen thuis kunnen volgen in plaats van een trainingsaanbod op locatie.

Het huidige vrijwilligersbestand van oudere inwoners zal mogelijkerwijs verminderen vanwege de verhoogde kwetsbaarheid van de doelgroep. Aanwas van nieuwe vrijwilligers in deze leeftijdscategorie wordt mogelijk ook moeilijker. Dit betekent dat ingezet wordt op het werven van vrijwilligers uit andere doelgroepen zoals jongeren.

Begraafplaatsen

De gemeente is verplicht om te voorzien in de mogelijkheid van een openbare begraafplaats. Deze voorziening is de Algemene Begraafplaats Sint Janshof. Voor het beheer van de begraafplaats is een stichting opgericht.