Stand van zaken en vooruitblik
Algemeen
Met de afronding van de Oostelijke Randweg (zomer 2020) en de in 2019 opgeleverde Komkommerweg is de hoofdwegeninfrastructuur in onze gemeente gereed. De aandacht van het programma Mobiliteit richt zich daarom steeds meer op het verduurzamen van de bereikbaarheid. Het accent in het Uitvoeringsprogramma Duurzame Mobiliteit 2019-2022 ligt om die reden op schone vervoersmiddelen, zoals fiets, openbaar vervoer en pilots om ervaring op te doen hoe gedragsveranderingen gestimuleerd kunnen worden. In 2021 zijn we halverwege de termijn van het Uitvoeringsprogramma. We grijpen dat moment aan voor een evaluatie om te bekijken of we met dit programma op de juiste koers zijn en/of dat er aanvullingen noodzakelijk zijn.
Verkeer en wegen
Beheer
Het beheer van onze wegen, openbare verlichting en civiele kunstwerken is een doorlopende activiteit die wij ook in 2021 continueren. De uitvoering van het geldende Beheerplan Civiele Kunstwerken is nog niet afgrond. De actualisatie van dit Beheerplan is daarom naar 2021 doorgeschoven.
Auto
De Komkommerweg (inclusief fietstunnel), de Verlengde Hoogseweg en een deel van de Oostelijke Randweg zijn in 2019 in gebruik genomen. Zomer 2020 is het laatste deel van de Oostelijke Randweg (Zijdeweg) afgerond. Daarmee is onze interne hoofdwegeninfrastructuur nagenoeg gereed.
Jaarlijkse monitoren we het verkeer op de belangrijkste gemeentelijke wegen. Uit verkeerstellingen tot en met 2019 blijkt dat op bijna alle telpunten sprake is van een lichte verkeerstoename. Dit past bij de groei van de gemeente. In 2020 is het verkeersbeeld echter anders. In eerste instantie heeft de coronacrisis invloed op het autoverkeer. Tijdens de lockdown was het autogebruik fors minder. Vanaf juni 2020 stijgt het autogebruik weer, mede door het mijden van het openbaar vervoer. De verwachting is dat thuiswerken voorlopig een blijvende invloed heeft op het autoverkeer. Daarnaast hebben de nieuwe Komkommerweg en Zijdeweg invloed op het verkeer. Het verkeer wordt beter gespreid. Het vrachtverkeer voor de bedrijventerreinen en glastuinbouw hoeft niet meer door de kernen. Wegen als Europalaan en Vlielandseweg krijgen daardoor weer ruimte voor de geplande nieuwbouw. Op andere wegen zoals de Westlaan zal het verkeer toenemen, maar binnen de verwachte ontwikkelingen in de bestemmingsplannen. Door ontwikkelingen zoals de verstedelijkingsopgave, kan de situatie veranderen. Daarom blijven wij ook in 2021 de verkeersdruk monitoren om zo vroegtijdig eventuele knelpunten te signaleren.
Voor onze inwoners en ondernemers is het van belang dat ook het omliggende (provinciale)wegennet op orde is. De provincie heeft het groot onderhoud aan de N470 medio 2020 afgerond. Hierbij zijn diverse verbeteringen doorgevoerd die de verkeersveiligheid en doorstroming bevorderen, o.a. betere verlichting bij enkele tunnels, de aanpassing van rotondes, bebording e.d.
De rotonde Ruyven is hierbij in het voorjaar 2020 omgebouwd naar een kruispunt met verkeerslichten. Als aanpalende maatregel, heeft de gemeente in 2020 gezorgd voor de optimalisatie en herinrichting van het op het bedrijventerrein gelegen kruispunt Laan van Ruyven/Importweg en Exportweg. De eerste ervaring is dat deze maatregelen maatregelen positief zijn voor de doorstroming vanaf het bedrijventerrein.
Eind 2020 moet de installatie van een zogenoemde Green Flow voor vrachtverkeer op de verkeersregelinstallaties de doorstroming verder verbeteren.
De provincie monitort jaarlijks wat de effecten van de reconstructie van de N470 zijn voor de verkeersveilingheid en doorstroming. De eerste gegevens worden medio 2021 verwacht.
Onze (hoofdwegen)wegenstructuur is op zichzelf op orde, maar we ervaren een knelpunt in het glastuinbouwgebied Pijnacker West. Hier moet het vrachtverkeer gebruik maken van de smalle Noordeindseweg. Dit is geen ideale situatie voor de leefbaarheid in het gebied. Een verlengde Komkommerweg draagt bij aan de veiligheid van de fietsers op de Rijskade en biedt het vrachtverkeer een betere verbinding naar de N470. Eind 2020 worden de uitkomsten van het onderzoek naar de (financiele en ruimtelijke) haalbaarheid van deze verbinding verwacht.
De raad kan dan op basis van de haalbaarheidsstudie een afweging maken over de eventuele realisatie van deze verbinding en het beschikbaar stellen van budget hiervoor.
Fiets
De gemeente beschikt over een uitgebreid fietspadennetwerk. In 2020 is een nieuw fietspad langs de Zijdeweg geopend tussen het Oostlandpad (N470) en de Boezem met een aftakking naar de Kleihoogt (Hoogseweg). Voor verbetering van het fietscomfort worden de fietspaden langs de Delftsestraatweg en Vlielandseweg geasfalteerd.
Het fietsgebruik en de opmars van de elektrische fiets zet door. Fietspaden worden drukker en snelheidsverschillen groter. Om een antwoord te kunnen geven op deze toenemende populariteit van de fiets en beter te kunnen sturen op de (elektrische) fiets als duurzaam en veilig alternatief voor de auto, is in 2020 gestart met het opstellen van een nieuw Fietsplan. Dit plan wordt in 2021 aan de raad voorgelegd.
Ook bovenlokaal speelt de (elektrische) fiets een steeds grotere rol als alternatief voor de auto bij (woon-werk)verplaatsingen tussen de 7,5 en 15 km. De MRDH wil daarom het metropolitane fietsnetwerk versterken met snelle en aantrekkelijke routes tussen de woonkernen en economische kerngebieden. Samen met de MRDH en buurgemeentes onderzoeken we de haalbaarheid van twee hoogwaardige brede snelfietsroutes: Den Haag-Nootdorp-Pijnacker-Berkel-Rotterdam en Delft-Ruyven-Lansingerland-Rotterdam (inclusief nieuwe brug A13).
Een verkeersveilige gemeente
We willen ervoor zorgen dat het verkeer veilig is en blijft. Daarom richten we onze woonwijken, woonerven en wegen ‘duurzaam veilig’ in. Daarmee ligt er een verkeersveilige infrastructuur.
Het aantal verkeersongevallen is in Pijnacker-Nootdorp in 2019 iets gestegen, van 3,6 ongevallen per 1.000 inwoners in 2018 naar 3,9 in 2019. Dit is wel lager dan het landelijk gemiddelde van 5,6 ongevallen per 1.000 inwoners. Samen met de MRDH werken we aan een Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV). De resultaten daarvan nemen we zoveel mogelijk mee in onze Uitvoeringsagenda Verkeersveiligheid:
- In 2020 hebben het verkeersveiligheidsonderzoek afgerond met verbetervoorstellen voor de rotondes.
- We onderzoeken de verkeersveiligheid van de Kerkweg in Nootdorp. Resultaat verwachten we in 2021.
- Samen met bewoners en ondernemers werken we aan een verkeersveilige inrichting van de Vlielandseweg.
- Bewoners en gemeente zijn in gesprek om de S-bocht Delfstestraatweg verkeersveiliger te maken. De planning is om het eerste schetsontwerp en visie van de S-bocht Delftsestraatweg eind 2020 gereed te hebben, zodat de raad in 2021 besluiten kan nemen over het vervolg van de herinrichting.
- We stimuleren basis- en middelbare scholen om gebruik te maken van verkeersveiligheidsprogramma’s, zoals School op Seef en Verkeerslokaal.
- Verkeersveiligheid wordt een belangrijk thema in het op te stellen Fietsplan (2021).
Schoon vervoer
Zuinige en stille elektrische auto’s leveren een belangrijke bijdrage aan schoner vervoer en daarmee duurzame mobiliteit. Wij stimuleren het elektrisch rijden door het plaatsen van elektrische laadpalen. We hebben hiervoor samen met de gemeente Rotterdam en andere gemeenten een concessieovereenkomst afgesloten met een laadpalenexploitant. In 2021 gaat de gemeente Rotterdam een nieuwe concessie aanbesteden voor de komende 5 jaar, waar ook onze gemeente weer aan deelneemt.
Inmiddels zijn er ruim 70 openbare laadpalen geplaatst in de gemeente. De komende 5 jaar verwachten we ongeveer 250 nieuwe openbare laadpalen te kunnen plaatsen. De mogelijke locaties daarvoor leggen we vooraf vast in een verkeersbesluit.
Pilots
Zonder duidelijk knelpunt of dwingende noodzaak is de motivatie voor verandering naar schonere vervoerwijzen, zoals de fiets en het openbaar vervoer, gering. Om meer ervaring op te doen hoe gedragsverandering gestimuleerd kan worden, is in 2020 gestart met de verkenning van pilots op de locaties met een duidelijke aanleiding. Het gaat hierbij om:
- De herinrichting van Klapwijk. We peilen de interesse van de bewoners om mee te doen aan een pilot voor verschillende vormen van deelmobiliteit (zoals de elektrische deelauto en de elektrische deel(bak)fiets. Afhankelijk van de uitkomsten, gaan wij in 2021 aan de slag met deze pilot.
- De ontwikkeling van bedrijventerrein Heron. Hier heeft een aantal bedrijven het initiatief genomen voor een pilot met deelfietsen. De gemeente helpt bij de concretisering van dit initiatief. In het najaar van 2020 moet blijken of deze pilot kans van slagen heeft.
- De woningbouwontwikkeling van de Scheg. Bij deze ontwikkeling wordt gekeken hoe de nieuwe bewoners zo goed mogelijk gefaciliteerd kunnen worden in hun mobiliteitsbehoefte. De nadruk ligt hierbij op het zoveel mogelijk accommoderen van lopen en fietsen. In 2020 is er duidelijkheid of, en zo ja, hoe deelmobilteit geïntegreerd kan worden in het parkeeraanbod. Indien dit mogelijk is, wordt dit meegenomen in het ontwerp van de openbare ruimte van deze nieuwe woonwijk.
De Actie Cycling4school, waarbij ouders en kinderen worden gestimuleerd om lopend of met de fiets naar school te komen, hebben wij in 2020 niet doorgezet omdat de coronacrisis al veel van de scholen vergt. Het alternatief voor de scholen is de nationale Schoolbrengweek, die ieder jaar na de zomervakantie wordt gehouden.
P+R-parkeren
Het succes van de RandstadRail brengt met zich mee dat reizigers ook veel gebruik maken van de bijbehorende P+R-terreinen. De P+R-terreinen Nootdorp en Pijnacker-Zuid hebben op bepaalde momenten te kampen met overbezetting. P+R Pijnacker-Zuid is onderdeel is van de Centrumlijn-ontwikkeling. In juni 2020 heeft de raad de programmatische uitgangspunten voor de ontwikkeling van deze locatie, inclusief het P+R-parkeren, vastgesteld. Het P+R parkeren en het parkeren van de nieuwe bewoners wordt hier gecombineerd in een ondergrondse parkeergarage. Op basis van de deze uitgangspunten wordt in het najaar van 2020 een Plan van Aanpak verwacht. In 2021 vindt dan de verdere planontwikkeling plaats.
P+R Nootdorp is de facto ook de entree naar het bedrijvenpark Heron. Vanuit het bedrijvenpark is er de wens om het P+R-parkeren een meer hoogwaardige uitstraling te geven. In juli 2020 is de raad geïnformeerd over de ambitie om het gehele (stations)gebied integraal aan te pakken. Het P+R-parkeren is hierbij een belangrijke ontwerpopgave. Het inrichtingsplan wordt samen met onder meer de ondernemersverenigingen, de MRDH en de RET in 2021 gemaakt. Ook de reizigers worden hierbij betrokken.
Parkeren
Over het algemeen is er voldoende parkeergelegenheid in de gemeente. In sommige straten is de parkeerdruk hoog, maar in de nabije omgeving is er altijd nog parkeergelegenheid. In de visie duurzame mobiliteit hebben we vastgesteld dat een parkeerplaats voor de deur geen vanzelfsprekendheid meer hoeft te zijn. Een loopafstand van 250 m vinden we acceptabel. Deze afstand hanteren we ook voor het faciliteren van openbare laadpalen voor inwoners die elektrisch willen gaan rijden. In lijn met de visie duurzame mobiliteit mag het opladen van elektrische auto’s ten koste gaan van parkeervakken voor overige auto’s. Dit stimuleert bewoners om bewust na te denken over autobezit en gebruik te maken van de fiets of openbaar vervoer of mogelijkheden om auto’s te delen.
Voor nieuwe ontwikkelingen hanteert de gemeente de nota Parkeernormen om voldoende parkeergelegenheid beschikbaar te hebben. Deze nota is gebaseerd op kencijfers van het landelijk kennisinstituut voor infrastructuur CROW. Deze cijfers zijn in 2019 geactualiseerd. In het eerste kwartaal van 2021 wordt de raad een nieuwe nota aangeboden die op basis van deze laatste inzichten is geactualiseerd.
Openbaar vervoer
Naast RandstadRail zijn er in onze gemeente ook diverse buslijnen, een buurtbus en een tramverbinding richting Den Haag CS. In 2020 had Covid-19 ingrijpende gevolgen voor het openbaar vervoer. Op het dieptepunt van deze crisis daalde het aantal reizigers met 85%. Op 1 juni 2020 konden EBS, RET en HTM weer opschalen naar een 100% inzet van materieel en personeel. Ook ging de buurtbus weer rijden. Rekening houdend met alle regels uit het OV-protocol, betekende dit een beschikbare capaciteit van 30-40% van het ‘normale’ aantal reizigers. Eind juni werd duidelijk dat de maximale capaciteit van 40% in het OV nog (lang) niet werd bereikt. Een deel van de reizigers lijkt de voorkeur te geven aan de auto en de fiets. Ook thuiswerken neemt structurelere vormen aan. Op dit moment kunnen nog geen goed onderbouwde uitspraken gedaan worden over de gevolgen voor het openbaar vervoer op de middellange en de lange termijn. De MRDH monitort deze ontwikkelingen actief en houdt de gemeenten op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.
Buslijn 455 (Delft-Pijnacker-Zoetermeer) is een R-net verbinding. Dit zijn snelle, frequente ov-verbindingen. Om dit te bereiken wordt in 2021 gestart met het verbeteren van de kwaliteit van de haltes en wordt een aantal niet toekomstvaste haltes opgeheven.
In 2019 is de RET gestart met voorbereidende werkzaamheden en in 2020 met de aanleg van de keervoorziening nabij Klapwijk. Hiermee kan de RET, naar verwachting in het 1e kwartaal 2021, een vijfminuten-dienstregeling vanaf Pijnacker-Zuid richting Rotterdam aanbieden.
De huidige capaciteitsproblemen op dit deel moeten daarmee tot het verleden behoren. We zijn verheugd hierover, maar constateren tegelijkertijd dat het ook druk is op het traject richting Den Haag. Deze drukte neemt naar verwachting de komende jaren toe door het groeiend aantal inwoners en werknemers, de toename van het aantal woningen en de terughoudendheid van de grote steden om de auto in de binnensteden te faciliteren. Aandacht voor de gehele E-lijn blijft daarmee noodzakelijk. De MRDH gaat in dit kader diverse scenario’s voor frequentieverhogingen van de E-lijn op de middellange en lange termijn uitwerken. De gemeente wordt, evenals de overige metrogemeenten, geinformeerd over de uitkomsen en betrokken bij de verdere uitwerking.